Şamandıralar ve deniz fenerleri, karadaki trafik ışıklarının yapmış olduğu görevi yapan sabit veya yüzer işaretçilerdir. Deniz fenerleri; boğaz, kanal gibi alanlarda seyir düzenini oluştururlar. Geçişleri işaretler, kayalık, sığlık, batık gibi tehlikeleri belirlerler. Liman, marina vb. yerlere giriş çıkışları düzenleyerek tekneleri bağlamak ya da su altı kablolarını işaretlemek gibi değişik amaçlarla kullanılırlar.
Seyir, uyarı ve yardımcı olmak üzere farklı deniz fenerleri bulunmaktadır. Bu fenerler; değişik biçimlere, renklere, ışıklara ve farklı yanma sürelerine sahiptir.
Renklerine göre Deniz Fenerleri ve Özellikleri
Deniz Fenerleri renklerine göre 3 bölüme ayrılmaktadır.
1- Rengini Değiştirmeyen Deniz Feneri
Bu türdeki deniz fenerleri çoğunlukla beyaz renkte ışık saçarlar. Fakat bir kanalı kısıtlanırsa yeşil ya da kırmızı renkte de ışık verebilirler. Tehlikeli bir alanı işaret ettiklerinde ise çoğunlukla kırmızı renkte ışık saçarlar.
2- Rengini Değiştiren Deniz Feneri
Bir noktadan bakılırsa birbirini takip eden birden fazla renkte ışık saçan deniz fenerleridir.
3- Renkli Deniz Feneri
Bir noktadan bakıldığında sürekli aynı rengi göstermektedir. Ama değişik sektörlerden bakılırsa değişik renkler göstermektedirler.
Bu türdeki fenerler; çoğunlukla renk değiştirmeyen fenerlere, belli bir sektör içindeki ve seyir için tehlikeli bir bölgeyi farklı renkte işaret etmesi için renkli cam eklenerek oluşturulmuş fenerlerdir.
Amaçlarına göre Deniz Fenerleri ve Özellikleri
Deniz Fenerleri yapılış amaçlarına göre 5 bölüme ayrılmaktadır.
1- Sektör Fenerleri (Sector Lights):
Seyir bakımından tehlikeli bir bölgeyi ya da bir yönü, değişik renk ya da karakterde işaret eden fenerlerdir. Başka bir ifadeyle farklı sektörlerde değişik renk yahut karakterlerde görünen fener çeşididir.
2- Yön Gösteren Deniz Feneri (Directional Lights)
Dar bir sektör ve kuvvetli ışık gösteren, başka bir ifadeyle tek bir yol gösterici ışığı olan fener türüdür. Çoğunlukla dar bir kanala girişi işaret eden ve kanalın orta bölümünde beyaz ve orta bölümün sağında kırmızı ve solunda yeşil özellikte ışık gösteren deniz fenerleridir.
3- Transit Deniz Feneri (Leading Lights)
Birbirlerinden az uzaklıktaki mesafelerde farklı konumlara yerleştirilmiş ve belli bir yönden, üst üste ve aynı noktadaymış gibi görünen deniz fenerleridir. Çoğunlukla dar boğazları ve kanal seyirlerinde transit hatlarını işaret eden bu fenerlerin geçişi izlenerek güvenli bir seyir yapılmış olmaktadır. Geçiş yolundan ayrılınca bu fenerler parlaklıklarını yitirirler.
4- Dizili Deniz Fenerleri (Lights in Line)
Bölge sınırlarını, kablo hatlarını, demir atmak için dizilişleri işaret eden ve özel amaçlar için sıralanmış (dizilmiş) deniz fenerleridir.
5- Bekçisiz Deniz Feneri
Kendi kendine çalışan ve sürekli bir bakıcısı olmayan deniz fenerleridir. Bu fenerlere tam manasıyla güvenilmez.
Diğer Deniz Feneri Tipleri
Denizciler tarafından yararlanılan fenerlerin diğer tipleri de aşağıda sıralanmıştır.
1- Hava – Deniz Fenerleri (Aeromarine Lights)
Deniz fenerlerinden bazıları uçakların kullanması için, ışıkları ufuktan 10° – 15° kadar yukarıya doğru kaldırılmıştır. Bu fenerlere hava – deniz fenerleri denmektedir.
2- Hava Fenerleri (Aero Lights)
Uçaklar için inşaa edilmiş hava fenerleri çoğunlukla deniz fenerlerinden daha kuvvetli ve ışığı yukarıya doğru yükseltilmiş fenerlerdir. Bu fenerler sahile yaklaşırken görülen ışık huzmeleri şeklindedir.
3- Engel Fenerleri (Obstruction Lights)
Bu tipteki fenerler; radyo kuleleri, fabrika bacaları, yüksek binalar ve diğer engellere uçakları uyarmak için yerleştirilmiştir. Deniz navigasyonu için yapılmamışlardır. Çoğunlukla kırmızı renktedir. Sabit şimşekli ya da tutulmalı karakterde olmaktadır.
4- Gündüz Fenerleri (Daytime Lights)
Bu tipteki fenerler 24 saat boyunca karakterini değiştirmeden parlamaya devam ederler.
5- Sis Fenerleri (Fog Lights)
Yalnızca görüş uzaklığının azaldığı durumlarda aktif olacak şekilde ayarlanmış deniz fenerleridir.
6- Geçici Fenerler (Occasional Lights)
Özel amaçlar için yapılmış, geçici olarak çalışan ya da gösterilen fenerlerdir.
7- Gel – Git Fenerleri
Sadece suların yükseldiği zamanlarda aktif olurlar. Bu fenerler suların yüksek olduğunu işaret etmek için tasarlanmışlardır.
8- Balıkçı Fenerleri
Balıkçılar tarafından gösterilen ve onlar istediği zaman çalıştırılan fenerlerdir.
9- Özel Fenerler
Özel kimselerin kendi amaçları için kullandığı fenerlerdir.